初等数论 课堂笔记 第三章 --同余及其一些有趣的应用

    科技2025-05-05  13

    索引

    同余性质定理: ∀ a , b ∈ Z \forall a,b\in \mathbb{Z} a,bZ,有 a ≡ b (   m o d   m )   ⇔   m ∣ ( a − b )   ⇔   ∃ t ∈ Z ,   a = b + m t a\equiv b\left( \bmod m \right)\text{ }\Leftrightarrow \text{ }\left. m \right|\left( a-b \right)\text{ }\Leftrightarrow \text{ }\exists t\in \mathbb{Z},\text{ }a=b+mt ab(modm)  m(ab)  tZ, a=b+mt定理: 若 A α 1 α 2 ⋯ α k ≡ B α 1 α 2 ⋯ α k (   m o d   m ) ,   x i ≡ y i (   m o d   m ) ,   i = 1 , 2 , ⋯   , k {{A}_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{\alpha }_{k}}}}\equiv {{B}_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{\alpha }_{k}}}}\left( \bmod m \right),\text{ }{{x}_{i}}\equiv {{y}_{i}}\left( \bmod m \right),\text{ }i=1,2,\cdots ,k Aα1α2αkBα1α2αk(modm), xiyi(modm), i=1,2,,k,则 ∑ α 1 α 2 ⋯ α k A α 1 α 2 ⋯ a k x 1 α 1 x 2 α 2 ⋯ x k α k ≡ ∑ α 1 α 2 ⋯ α k B α 1 α 2 ⋯ a k y 1 α 1 y 2 α 2 ⋯ y k α k (   m o d   m ) \sum\limits_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{\alpha }_{k}}}^{{}}{{{A}_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{a}_{k}}}}{{x}_{1}}^{{{\alpha }_{1}}}{{x}_{2}}^{{{\alpha }_{2}}}\cdots {{x}_{k}}^{{{\alpha }_{k}}}}\equiv \sum\limits_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{\alpha }_{k}}}^{{}}{{{B}_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{a}_{k}}}}{{y}_{1}}^{{{\alpha }_{1}}}{{y}_{2}}^{{{\alpha }_{2}}}\cdots {{y}_{k}}^{{{\alpha }_{k}}}}\left( \bmod m \right) α1α2αkAα1α2akx1α1x2α2xkαkα1α2αkBα1α2aky1α1y2α2ykαk(modm)特别地,若 a i ≡ b i (   m o d   m ) ,   i = 0 , 1 , 2 , ⋯   , n {{a}_{i}}\equiv {{b}_{i}}\left( \bmod m \right),\text{ }i=0,1,2,\cdots ,n aibi(modm), i=0,1,2,,n,则 a n x n + a n − 1 x n − 1 + ⋯ a 0 ≡ b n x n + b n − 1 x n − 1 + ⋯ + b 0 (   m o d   m ) {{a}_{n}}{{x}^{n}}+{{a}_{n-1}}{{x}^{n-1}}+\cdots {{a}_{0}}\equiv {{b}_{n}}{{x}^{n}}+{{b}_{n-1}}{{x}^{n-1}}+\cdots +{{b}_{0}}\left( \bmod m \right) anxn+an1xn1+a0bnxn+bn1xn1++b0(modm)特别地,若 x ≡ y (   m o d   m ) x\equiv y\left( \bmod m \right) xy(modm),则 a n x n + a n − 1 x n − 1 + ⋯ + a 0 ≡ a n y n + a n − 1 y n − 1 + ⋯ + a 0 (   m o d   m ) {{a}_{n}}{{x}^{n}}+{{a}_{n-1}}{{x}^{n-1}}+\cdots +{{a}_{0}}\equiv {{a}_{n}}{{y}^{n}}+{{a}_{n-1}}{{y}^{n-1}}+\cdots +{{a}_{0}}\left( \bmod m \right) anxn+an1xn1++a0anyn+an1yn1++a0(modm)若干个正整数的倍数特征(十进制范围内)同余应用:万年历, C.Zeller 1882同余应用:ISBN码验真伪同余应用: 弃九法 检验两数相乘结果正确性同余应用: 判断 某整数是否是某大数的因子定理: 设 a a a是任一奇数,则有 a 2 n ≡ 1 (   m o d   2 n + 2 ) ( n ≥ 1 ) {{a}^{{{2}^{n}}}}\equiv 1\left( \bmod {{2}^{n+2}} \right)\left( n\ge 1 \right) a2n1(mod2n+2)(n1)

    同余性质

      设 m ∈ Z > 0 ,   a , b ∈ Z m\in {{\mathbb{Z}}_{>0}},\text{ }a,b\in \mathbb{Z} mZ>0, a,bZ

    甲: a ≡ a (   m o d   m ) a\equiv a\left( \bmod m \right) aa(modm)乙: a ≡ b (   m o d   m )   ⇒   b ≡ a (   m o d   m ) a\equiv b\left( \bmod m \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }b\equiv a\left( \bmod m \right) ab(modm)  ba(modm)丙: a ≡ b (   m o d   m ) b ≡ c (   m o d   m ) }   ⇒   a ≡ c (   m o d   m ) \left. \begin{aligned} & a\equiv b\left( \bmod m \right) \\ & b\equiv c\left( \bmod m \right) \\ \end{aligned} \right\}\text{ }\Rightarrow \text{ }a\equiv c\left( \bmod m \right) ab(modm)bc(modm)}  ac(modm)丁:若 a 1 ≡ b 1 (   m o d   m ) ,   a 2 ≡ b 2 (   m o d   m ) {{a}_{1}}\equiv {{b}_{1}}\left( \bmod m \right),\text{ }{{a}_{2}}\equiv {{b}_{2}}\left( \bmod m \right) a1b1(modm), a2b2(modm),则 a 1 + a 2 ≡ b 1 + b 2 (   m o d   m ) {{a}_{1}}+{{a}_{2}}\equiv {{b}_{1}}+{{b}_{2}}\left( \bmod m \right) a1+a2b1+b2(modm) a + b ≡ c (   m o d   m )   ⇒   a ≡ c − b (   m o d   m ) a+b\equiv c\left( \bmod m \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }a\equiv c-b\left( \bmod m \right) a+bc(modm)  acb(modm) 戊: a 1 ≡ b 1 (   m o d   m ) a 2 ≡ b 2 (   m o d   m ) }   ⇒   a 1 a 2 ≡ b 1 b 2 (   m o d   m ) \left. \begin{aligned} & {{a}_{1}}\equiv {{b}_{1}}\left( \bmod m \right) \\ & {{a}_{2}}\equiv {{b}_{2}}\left( \bmod m \right) \\ \end{aligned} \right\}\text{ }\Rightarrow \text{ }{{a}_{1}}{{a}_{2}}\equiv {{b}_{1}}{{b}_{2}}\left( \bmod m \right) a1b1(modm)a2b2(modm)}  a1a2b1b2(modm)。 特别地, a ≡ b (   m o d   m )   ⇒   a k ≡ b k (   m o d   m ) ,   ∀ k ∈ Z a\equiv b\left( \bmod m \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }ak\equiv bk\left( \bmod m \right),\text{ }\forall k\in \mathbb{Z} ab(modm)  akbk(modm), kZ己: a ≡ b (   m o d   m ) ,   { a = a 1 d b = b 1 d ,   gcd ⁡ ( d , m ) = 1   ⇒   a 1 ≡ b 1 (   m o d   m ) a\equiv b\left( \bmod m \right),\text{ }\left\{ \begin{aligned} & a={{a}_{1}}d \\ & b={{b}_{1}}d \\ \end{aligned} \right.,\text{ }\gcd \left( d,m \right)=1\text{ }\Rightarrow \text{ }{{a}_{1}}\equiv {{b}_{1}}\left( \bmod m \right) ab(modm), {a=a1db=b1d, gcd(d,m)=1  a1b1(modm)庚: { a ≡ b (   m o d   m ) ,   k > 0   ⇒   a k ≡ b k (   m o d   m k ) a ≡ b (   m o d   m ) ,   d ∈ Z > 0 ,   { d ∣ a d ∣ b d ∣ m   ⇒   a d ≡ b d (   m o d   m d ) \left\{ \begin{aligned} & a\equiv b\left( \bmod m \right),\text{ }k>0\text{ }\Rightarrow \text{ }ak\equiv bk\left( \bmod mk \right) \\ & a\equiv b\left( \bmod m \right),\text{ }d\in {{\mathbb{Z}}_{>0}},\text{ }\left\{ \begin{aligned} & \left. d \right|a \\ & \left. d \right|b \\ & \left. d \right|m \\ \end{aligned} \right.\text{ }\Rightarrow \text{ }\frac{a}{d}\equiv \frac{b}{d}\left( \bmod \frac{m}{d} \right) \\ \end{aligned} \right. ab(modm), k>0  akbk(modmk)ab(modm), dZ>0, dadbdm  dadb(moddm)辛: ∀ i ∈ { 1 , 2 , ⋯   , k } , a ≡ b (   m o d   m i )   ⇒   a ≡ b (   m o d   [ l c m ( m 1 , m 2 ⋯   , m k ) ] ) \forall i\in \left\{ 1,2,\cdots ,k \right\},a\equiv b\left( \bmod {{m}_{i}} \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }a\equiv b\left( \bmod \left[ lcm\left( {{m}_{1}},{{m}_{2}}\cdots ,{{m}_{k}} \right) \right] \right) i{1,2,,k},ab(modmi)  ab(mod[lcm(m1,m2,mk)])壬: a ≡ b (   m o d   m ) ,   { d ∣ m d > 0   ⇒   a ≡ b (   m o d   d ) a\equiv b\left( \bmod m \right),\text{ }\left\{ \begin{aligned} & \left. d \right|m \\ & d>0 \\ \end{aligned} \right.\text{ }\Rightarrow \text{ }a\equiv b\left( \bmod d \right) ab(modm), {dmd>0  ab(modd)癸: a ≡ b (   m o d   m )   ⇒  gcd ( a , m ) = gcd ⁡ ( b , m ) a\equiv b\left( \bmod m \right)\text{ }\Rightarrow \text{ gcd}\left( a,m \right)=\gcd \left( b,m \right) ab(modm)  gcd(a,m)=gcd(b,m) 因而可以成立以下推理关系: { d ∣ m d ∣ a   ⇒ d ∣ gcd ⁡ ( a , m ) = gcd ⁡ ( b , m )   ⇒   d ∣ b \left\{ \begin{aligned} & \left. d \right|m \\ & \left. d \right|a \\ \end{aligned} \right.\text{ }\Rightarrow \left. d \right|\gcd \left( a,m \right)=\gcd \left( b,m \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }\left. d \right|b {dmda dgcd(a,m)=gcd(b,m)  db

    定理: ∀ a , b ∈ Z \forall a,b\in \mathbb{Z} a,bZ,有 a ≡ b (   m o d   m )   ⇔   m ∣ ( a − b )   ⇔   ∃ t ∈ Z ,   a = b + m t a\equiv b\left( \bmod m \right)\text{ }\Leftrightarrow \text{ }\left. m \right|\left( a-b \right)\text{ }\Leftrightarrow \text{ }\exists t\in \mathbb{Z},\text{ }a=b+mt ab(modm)  m(ab)  tZ, a=b+mt

    定理: 若 A α 1 α 2 ⋯ α k ≡ B α 1 α 2 ⋯ α k (   m o d   m ) ,   x i ≡ y i (   m o d   m ) ,   i = 1 , 2 , ⋯   , k {{A}_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{\alpha }_{k}}}}\equiv {{B}_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{\alpha }_{k}}}}\left( \bmod m \right),\text{ }{{x}_{i}}\equiv {{y}_{i}}\left( \bmod m \right),\text{ }i=1,2,\cdots ,k Aα1α2αkBα1α2αk(modm), xiyi(modm), i=1,2,,k,则 ∑ α 1 α 2 ⋯ α k A α 1 α 2 ⋯ a k x 1 α 1 x 2 α 2 ⋯ x k α k ≡ ∑ α 1 α 2 ⋯ α k B α 1 α 2 ⋯ a k y 1 α 1 y 2 α 2 ⋯ y k α k (   m o d   m ) \sum\limits_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{\alpha }_{k}}}^{{}}{{{A}_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{a}_{k}}}}{{x}_{1}}^{{{\alpha }_{1}}}{{x}_{2}}^{{{\alpha }_{2}}}\cdots {{x}_{k}}^{{{\alpha }_{k}}}}\equiv \sum\limits_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{\alpha }_{k}}}^{{}}{{{B}_{{{\alpha }_{1}}{{\alpha }_{2}}\cdots {{a}_{k}}}}{{y}_{1}}^{{{\alpha }_{1}}}{{y}_{2}}^{{{\alpha }_{2}}}\cdots {{y}_{k}}^{{{\alpha }_{k}}}}\left( \bmod m \right) α1α2αkAα1α2akx1α1x2α2xkαkα1α2αkBα1α2aky1α1y2α2ykαk(modm)特别地,若 a i ≡ b i (   m o d   m ) ,   i = 0 , 1 , 2 , ⋯   , n {{a}_{i}}\equiv {{b}_{i}}\left( \bmod m \right),\text{ }i=0,1,2,\cdots ,n aibi(modm), i=0,1,2,,n,则 a n x n + a n − 1 x n − 1 + ⋯ a 0 ≡ b n x n + b n − 1 x n − 1 + ⋯ + b 0 (   m o d   m ) {{a}_{n}}{{x}^{n}}+{{a}_{n-1}}{{x}^{n-1}}+\cdots {{a}_{0}}\equiv {{b}_{n}}{{x}^{n}}+{{b}_{n-1}}{{x}^{n-1}}+\cdots +{{b}_{0}}\left( \bmod m \right) anxn+an1xn1+a0bnxn+bn1xn1++b0(modm)特别地,若 x ≡ y (   m o d   m ) x\equiv y\left( \bmod m \right) xy(modm),则 a n x n + a n − 1 x n − 1 + ⋯ + a 0 ≡ a n y n + a n − 1 y n − 1 + ⋯ + a 0 (   m o d   m ) {{a}_{n}}{{x}^{n}}+{{a}_{n-1}}{{x}^{n-1}}+\cdots +{{a}_{0}}\equiv {{a}_{n}}{{y}^{n}}+{{a}_{n-1}}{{y}^{n-1}}+\cdots +{{a}_{0}}\left( \bmod m \right) anxn+an1xn1++a0anyn+an1yn1++a0(modm)

    若干个正整数的倍数特征(十进制范围内)

       0 0 0

    0 0 0是任意非零整数的倍数;任意整数都不是 0 0 0的倍数。

    补充   引用《初等数论(第四版)》里关于因数和倍数的定义: ∀ a ∈ Z \forall a\in \mathbb{Z} aZ, ∀   b ∈ Z ≠ 0 \forall \text{ }b\in {{\mathbb{Z}}_{\ne 0}}  bZ=0,若 ∃ q ∈ Z ,   s . t . a = b q \exists q\in \mathbb{Z},\text{ }s.t.a=bq qZ, s.t.a=bq成立,则称 b b b a a a的因数, a a a b b b的倍数。

       1 1 1

    任意整数都是 1 1 1的倍数。

       2 2 2

    个位数是偶数 0 , 2 , 4 , 6 , 8 0,2,4,6,8 0,2,4,6,8的整数 ⇔ \Leftrightarrow 2 2 2的倍数。因为 10 ≡ 0 (   m o d   2 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 10 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 0 k a k = a 0 (   m o d   2 ) a ≡ a 0 ≡ 0 (   m o d   2 ) \begin{matrix} 10\equiv 0\left( \bmod 2 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{10}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{0}^{k}}{{a}_{k}}}={{a}_{0}}\left( \bmod 2 \right) \\ {{a}_{}}\equiv a_0\equiv 0\left( \bmod 2 \right) \\ \end{matrix} 100(mod2)a0+k=1n10kaka0+k=1n0kak=a0(mod2)aa00(mod2)

       3 3 3

    数字和是3的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 3 3 3的倍数。因为 10 ≡ 1 (   m o d   3 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 10 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 1 k a k = ∑ k = 0 n a k (   m o d   3 ) ⇒ a ≡ ∑ k = 0 n a k ≡ 0 (   m o d   3 ) \begin{matrix} 10\equiv 1\left( \bmod 3 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{10}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=0}^{n}{{{a}_{k}}}\left( \bmod 3 \right) \\ \Rightarrow a \equiv \sum\limits_{k=0}^{n}{{{a}_{k}}}\equiv 0\left( \bmod 3 \right) \\ \end{matrix} 101(mod3)a0+k=1n10kaka0+k=1n1kak=k=0nak(mod3)ak=0nak0(mod3)

      4

    末尾两位是4的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 4 4 4的倍数。因为 100 ≡ 0 (   m o d   4 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 100 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 0 k a k = a 0 (   m o d   4 ) ⇒ a ≡ a 0 ≡ 0 (   m o d   4 ) \begin{matrix} 100\equiv 0\left( \bmod 4 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{100}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{0}^{k}}{{a}_{k}}}={{a}_{0}}\left( \bmod 4 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{}}\equiv a_0\equiv 0\left( \bmod 4 \right) \\ \end{matrix} 1000(mod4)a0+k=1n100kaka0+k=1n0kak=a0(mod4)aa00(mod4)

      5

    个位数是 0 0 0 5 5 5的整数 ⇔ \Leftrightarrow 5 5 5的倍数。因为 10 ≡ 0 (   m o d   5 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 10 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 0 k a k = a 0 (   m o d   5 ) ⇒ a ≡ a 0 (   m o d   5 ) \begin{matrix} 10\equiv 0\left( \bmod 5 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{10}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{0}^{k}}{{a}_{k}}}={{a}_{0}}\left( \bmod 5 \right) \\ \Rightarrow a\equiv {{a}_{0}}\left( \bmod 5 \right) \\ \end{matrix} 100(mod5)a0+k=1n10kaka0+k=1n0kak=a0(mod5)aa0(mod5)

      6

    既是 2 2 2的倍数又是 3 3 3的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 6 6 6的倍数,因为 6 = l c m ( 2 , 3 ) 6=lcm\left( 2,3 \right) 6=lcm(2,3)

      7

    从右至左,每3个数字一组,交错和是 7 7 7的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 7 7 7的倍数。因为 1000 ≡ − 1 (   m o d   7 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 1000 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n ( − 1 ) k a k = ∑ k = 0 n ( − 1 ) k a k ⇒ a ≡ ∑ k = 0 n ( − 1 ) k a k ≡ 0 (   m o d   7 ) \begin{matrix} 1000\equiv -1\left( \bmod 7 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1000}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=0}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}} \\ \Rightarrow a\equiv \sum\limits_{k=0}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv 0\left( \bmod 7 \right) \\ \end{matrix} 10001(mod7)a0+k=1n1000kaka0+k=1n(1)kak=k=0n(1)kakak=0n(1)kak0(mod7)

    补充说明 1000 = 1001 − 1 = 7 × 11 × 13 − 1 ≡ − 1 (   m o d   7 / 11 / 13 ) 1000=1001-1=7\times 11\times 13-1\equiv -1\left( \bmod 7/11/13 \right) 1000=10011=7×11×1311(mod7/11/13)

      8

    后三位是8的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 8 8 8的倍数,因为 1000 ≡ 0 (   m o d   8 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 1000 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 0 k a k = a 0 (   m o d   8 ) ⇒ a ≡ a 0 ≡ 0 (   m o d   8 ) \begin{matrix} 1000\equiv 0\left( \bmod 8 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1000}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{0}^{k}}{{a}_{k}}}={{a}_{0}}\left( \bmod 8 \right) \\ \Rightarrow a\equiv {{a}_{0}}\equiv 0\left( \bmod 8 \right) \\ \end{matrix} 10000(mod8)a0+k=1n1000kaka0+k=1n0kak=a0(mod8)aa00(mod8)

      9

    各位数的数字之和是 9 9 9的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 9 9 9的倍数。因为 10 ≡ 1 (   m o d   9 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 10 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 1 k a k = ∑ k = 0 n a k (   m o d   9 ) ⇒ a ≡ ∑ k = 0 n a k ≡ 0 (   m o d   9 ) \begin{matrix} 10\equiv 1\left( \bmod 9 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{10}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=0}^{n}{{{a}_{k}}}\left( \bmod 9 \right) \\ \Rightarrow a\equiv \sum\limits_{k=0}^{n}{{{a}_{k}}}\equiv 0\left( \bmod 9 \right) \\ \end{matrix} 101(mod9)a0+k=1n10kaka0+k=1n1kak=k=0nak(mod9)ak=0nak0(mod9)

      10

    个位数是 0 0 0的整数 ⇔ \Leftrightarrow 10 10 10的倍数。因为 10 ≡ 0 (   m o d   10 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 10 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 0 k a k = a 0 (   m o d   10 ) ⇒ a ≡ a 0 ≡ 0 (   m o d   10 )   ⇔ a 0 = 0 \begin{matrix} 10\equiv 0\left( \bmod 10 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{10}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{0}^{k}}{{a}_{k}}}={{a}_{0}}\left( \bmod 10 \right) \\ \Rightarrow a\equiv {{a}_{0}}\equiv 0\left( \bmod 10 \right)\text{ }\Leftrightarrow {{a}_{0}}=0 \\ \end{matrix} 100(mod10)a0+k=1n10kaka0+k=1n0kak=a0(mod10)aa00(mod10) a0=0

      11

    从右至左,每三个数字一组,交错和是 11 11 11的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 11 11 11的倍数。因为 1000 ≡ − 1 (   m o d   11 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 1000 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n ( − 1 ) k a k = ∑ k = 0 n ( − 1 ) k a k ⇒ a ≡ ∑ k = 0 n ( − 1 ) k a k ≡ 0 (   m o d   11 ) \begin{matrix} 1000\equiv -1\left( \bmod 11 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1000}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=0}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}} \\ \Rightarrow a\equiv \sum\limits_{k=0}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv 0\left( \bmod 11 \right) \\ \end{matrix} 10001(mod11)a0+k=1n1000kaka0+k=1n(1)kak=k=0n(1)kakak=0n(1)kak0(mod11)

    从右至左,各位数交错和是11的倍数的整数 ⇔ 11 \Leftrightarrow 11 11的倍数,因为 10 ≡ − 1 (   m o d   11 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 10 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n ( − 1 ) k a k = ∑ k = 0 n ( − 1 ) k a k (   m o d   11 ) ⇒ a ≡ ∑ k = 0 n ( − 1 ) k a k ≡ 0 (   m o d   11 ) \begin{matrix} 10\equiv -1\left( \bmod 11 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{10}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=0}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}\left( \bmod 11 \right) \\ \Rightarrow a\equiv \sum\limits_{k=0}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv 0\left( \bmod 11 \right) \\ \end{matrix} 101(mod11)a0+k=1n10kaka0+k=1n(1)kak=k=0n(1)kak(mod11)ak=0n(1)kak0(mod11)

      12

    既是 3 3 3的倍数也是 4 4 4的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 12 12 12的倍数,因为 12 = l c m ( 3 , 4 ) 12=lcm\left( 3,4 \right) 12=lcm(3,4)

      13

    从右至左,每三个数字一组,交错和是 13 13 13的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 13 13 13的倍数,因为 1000 ≡ − 1 (   m o d   13 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 1000 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n ( − 1 ) k a k = ∑ k = 0 n ( − 1 ) k a k (   m o d   13 ) ⇒ a ≡ ∑ k = 0 n ( − 1 ) k a k (   m o d   13 ) \begin{matrix} 1000\equiv -1\left( \bmod 13 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1000}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=0}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}\left( \bmod 13 \right) \\ \Rightarrow a\equiv \sum\limits_{k=0}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}\left( \bmod 13 \right)} \\ \end{matrix} 10001(mod13)a0+k=1n1000kaka0+k=1n(1)kak=k=0n(1)kak(mod13)ak=0n(1)kak(mod13)

      37

    从右至左,每三个数字一组,其和是37的倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 37的倍数,因为 1000 = 37 × 27 + 1   ⇒   1000 ≡ 1 (   m o d   37 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 1000 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 1 k a k = ∑ k = 0 n a k (   m o d   37 ) ⇒ a ≡ ∑ k = 0 n a k ≡ 0 (   m o d   37 ) \begin{matrix} 1000=37\times 27+1\text{ }\Rightarrow \text{ }1000\equiv 1\left( \bmod 37 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1000}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=0}^{n}{{{a}_{k}}}\left( \bmod 37 \right) \\ \Rightarrow a\equiv \sum\limits_{k=0}^{n}{{{a}_{k}}}\equiv 0\left( \bmod 37 \right) \\ \end{matrix} 1000=37×27+1  10001(mod37)a0+k=1n1000kaka0+k=1n1kak=k=0nak(mod37)ak=0nak0(mod37)

      101

    从右至左,每两个数字一组,交错和是101倍数的整数 ⇔ \Leftrightarrow 101的倍数,因为 100 ≡ − 1 (   m o d   101 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 100 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n ( − 1 ) k a k = ∑ k = 1 n ( − 1 ) k a k (   m o d   101 ) ⇒ a ≡ ∑ k = 1 n ( − 1 ) k a k ≡ 0 (   m o d   101 ) \begin{matrix} 100\equiv -1\left( \bmod 101 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{100}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=1}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}\left( \bmod 101 \right) \\ \Rightarrow a\equiv \sum\limits_{k=1}^{n}{{{\left( -1 \right)}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv 0\left( \bmod 101 \right) \\ \end{matrix} 1001(mod101)a0+k=1n100kaka0+k=1n(1)kak=k=1n(1)kak(mod101)ak=1n(1)kak0(mod101)

    从右至左,每四个数字一组,其和是101倍数的整数 ⇔ 101 \Leftrightarrow 101 101的倍数,因为 10000 = 101 × 99 + 1   ⇒   10000 ≡ 1 (   m o d   101 ) ⇒ a 0 + ∑ k = 1 n 10000 k a k ≡ a 0 + ∑ k = 1 n 1 k a k = ∑ k = 0 n a k (   m o d   101 ) ⇒ a ≡ ∑ k = 0 n a k ≡ 0 (   m o d   101 ) \begin{matrix} 10000=101\times 99+1\text{ }\Rightarrow \text{ }10000\equiv 1\left( \bmod 101 \right) \\ \Rightarrow {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{10000}^{k}}{{a}_{k}}}\equiv {{a}_{0}}+\sum\limits_{k=1}^{n}{{{1}^{k}}{{a}_{k}}}=\sum\limits_{k=0}^{n}{{{a}_{k}}}\left( \bmod 101 \right) \\ \Rightarrow a\equiv \sum\limits_{k=0}^{n}{{{a}_{k}}}\equiv 0\left( \bmod 101 \right) \\ \end{matrix} 10000=101×99+1  100001(mod101)a0+k=1n10000kaka0+k=1n1kak=k=0nak(mod101)ak=0nak0(mod101)

    例子

    637693 637693 637693进行简单的因子分析。

    个位数为 3 3 3,非偶,因此非2倍数,(当然也非4,8倍数)。 3 ∣ 6 ,   3 ∣ 3 ,   3 ∤ 7 , 3 ∣ 9   ⇒   ( 6 + 3 + 7 + 6 + 9 + 3 ) ≢ 0 (   m o d   3 ) \left. 3 \right|6,\text{ }\left. 3 \right|3,\text{ }3\not{|}7,\left. 3 \right|9\text{ }\Rightarrow \text{ }\left( 6+3+7+6+9+3 \right)\not{\equiv }0\left( \bmod 3 \right) 36, 33, 37,39  (6+3+7+6+9+3)0(mod3),非3倍数(当然也非9倍数)。 4 ∤ 93   ⇒   4\not{|}93\text{ }\Rightarrow \text{ } 493  非4倍数。个位数非0非5,因此非5倍数,非10倍数。非2倍数,非3倍数,因此非6倍数。 693 − 637 = 56 ,   7 ∣ 56 ,   11 ∤ 56 ,   13 ∤ 56 693-637=56,\text{ }\left. 7 \right|56,\text{ }11\not{|}56,\text{ }13\not{|}56 693637=56, 756, 1156, 1356,因此是7倍数,非11倍数,非13倍数。非3倍数,非4倍数,因此非12倍数。

    75312289 75312289 75312289进行简单的因子分析。

    个位数为9,非偶,因此非2倍数(当然也非4, 8倍数)。 7 + 5 + 3 + 1 + 2 + 2 + 8 + 9 ≡ 1 (   m o d   3 ) \cancel{7+5}+\cancel{3}+\cancel{1+2}+2+8+\cancel{9}\equiv 1\left( \bmod 3 \right) 7+5 +3 +1+2 +2+8+9 1(mod3),因此非3倍数(当然也非9倍数)。 4 ∣ 89 4\cancel{|}89 4 89,因此非4倍数。个位数非0非5,因此非5倍数,非10倍数。非2倍数且非3倍数,因此非6倍数。 289 − 312 + 75 = 52 = 4 × 13 289-312+75=52=4\times 13 289312+75=52=4×13,是13倍数,非7倍数,非11倍数。非3倍数,非4倍数,因此非12倍数。

    应用检查因数的方法写出 1535625 1535625 1535625的标准分解式。 1535625个位数是5,因此可分解出因子5, 1535625 = 5 × 307125 1535625=5\times 307125 1535625=5×307125。 307125个位数是5,因此可分解出因子5, 307125 = 5 × 61425 307125=5\times 61425 307125=5×61425。 61425个位数是5,因此可分解出因子5, 61425 = 5 × 12285 61425=5\times 12285 61425=5×12285。 12285个位数是5,因此可分解出因子5, 12285 = 5 × 2457 12285=5\times 2457 12285=5×2457 2 + 4 + 5 + 7 ≡ 0 (   m o d   9 ) 2+4+5+7\equiv 0\left( \bmod 9 \right) 2+4+5+70(mod9),因此可分解出因子9, 2457 = 3 2 × 273 2457={{3}^{2}}\times 273 2457=32×273 2 + 7 + 3 ≡ 0 (   m o d   3 ) 2+7+3\equiv 0\left( \bmod 3 \right) 2+7+30(mod3),因此可分解出因子3, 273 = 3 × 91 273=3\times 91 273=3×91。 最后 91 91 91可分解为 91 = 7 × 13 91=7\times 13 91=7×13。 因此 1535625 1535625 1535625的标准分解式为 1535625 = 3 3 × 5 4 × 7 × 13 1535625={{3}^{3}}\times {{5}^{4}}\times 7\times 13 1535625=33×54×7×13

    应用检查因数的方法写出1158066的标准分解式。 1158066个位数是6,因此有因子2, 1158066 = 2 × 579033 1158066=2\times 579033 1158066=2×579033 5 + 7 + 9 + 0 + 3 + 3 ≡ 0 (   m o d   9 ) 5+7+9+0+3+3\equiv 0\left( \bmod 9 \right) 5+7+9+0+3+30(mod9),因此有因子9, 579033 = 3 2 × 64337 579033={{3}^{2}}\times 64337 579033=32×64337 337 − 64 = 273 = 3 × 7 × 13 337-64=273=3\times 7\times 13 33764=273=3×7×13,因此有因子7, 64337 = 7 × 9191 64337=7\times 9191 64337=7×9191 191 − 9 = 182 = 2 × 7 × 13 191-9=182=2\times 7\times 13 1919=182=2×7×13,因此有因子7, 9191 = 7 × 1313 9191=7\times 1313 9191=7×1313 313 − 1 = 312 = 2 3 × 3 × 13 313-1=312={{2}^{3}}\times 3\times 13 3131=312=23×3×13,因此有因子13, 1313 = 13 × 101 1313=13\times 101 1313=13×101。 ( 101 < 121 = 11 2 101<121={{11}^{2}} 101<121=112,小于11的数均非101的因子,于是101是素数) 基于此,我们有1158066的标准分解式为 1158066 = 2 × 3 2 × 7 2 × 13 × 101 1158066=2\times {{3}^{2}}\times {{7}^{2}}\times 13\times 101 1158066=2×32×72×13×101

    同余应用:万年历, C.Zeller 1882

       内容   1582年10月4日之后,第 C + 1 C+1 C+1世纪中的第 Y ( 0 ≤ Y ≤ 99 ) Y\left( 0\le Y\le 99 \right) Y(0Y99) M M M D D D日,这一天是星期 Z Z Z Z Z Z满足以下关系 Z ≡ D + [ 2.6 m − 0.2 ] − 2 C + y + [ y 4 ] + [ C 4 ] (   m o d   7 ) Z\equiv D+\left[ 2.6m-0.2 \right]-2C+y+\left[ \frac{y}{4} \right]+\left[ \frac{C}{4} \right]\left( \bmod 7 \right) ZD+[2.6m0.2]2C+y+[4y]+[4C](mod7) 其中 m m m表示两个月前的月份, y y y表示两个月前的年份(的后两位)。

    例子

    计算2020年9月29日是星期几。 按照公式,有 C + 1 = 21   ⇒   C = 20 Y = 20 M = 9 D = 29 m = M − 2 = 7 y = 20 \begin{aligned} & C+1=21\text{ }\Rightarrow \text{ }C=20 \\ & Y=20 \\ & M=9 \\ & D=29 \\ & m=M-2=7 \\ & y=20 \\ \end{aligned} C+1=21  C=20Y=20M=9D=29m=M2=7y=20 代入公式得   29 + [ 2.6 × 7 − 0.2 ] − 2 × 20 + 20 + [ 20 4 ] + [ 20 4 ] = 29 + 18 − 40 + 20 + 5 + 5 = 37 ≡ 2 (   m o d   7 ) \begin{aligned} & \text{ }29+\left[ 2.6\times 7-0.2 \right]-2\times 20+20+\left[ \frac{20}{4} \right]+\left[ \frac{20}{4} \right] \\ & =29+18-40+20+5+5 \\ & =37\equiv 2\left( \bmod 7 \right) \\ \end{aligned}  29+[2.6×70.2]2×20+20+[420]+[420]=29+1840+20+5+5=372(mod7) 因此这一天是星期二。

    计算2021年春节(2月12日)是星期几。 按照公式,有 C + 1 = 21   ⇒   C = 20 Y = 21 M = 2 D = 12 m = 12 y = 20 \begin{aligned} & C+1=21\text{ }\Rightarrow \text{ }C=20 \\ & Y=21 \\ & M=2 \\ & D=12 \\ & m=12 \\ & y=20 \\ \end{aligned} C+1=21  C=20Y=21M=2D=12m=12y=20 代入公式,有   12 + [ 2.6 × 12 − 0.2 ] − 2 × 20 + 20 + [ 20 4 ] + [ 20 4 ] = 12 + 31 − 40 + 20 + 5 + 5 = 33 ≡ 5 (   m o d   7 ) \begin{aligned} & \text{ }12+\left[ 2.6\times 12-0.2 \right]-2\times 20+20+\left[ \frac{20}{4} \right]+\left[ \frac{20}{4} \right] \\ & =12+31-40+20+5+5 \\ & =33\equiv 5\left( \bmod 7 \right) \\ \end{aligned}  12+[2.6×120.2]2×20+20+[420]+[420]=12+3140+20+5+5=335(mod7) 因此这一天是星期五。

    同余应用:ISBN码验真伪

    内容   任何正版图书的ISBN代码,如果是13位的话,依次记从左到右的数字为 a 1 {{a}_{1}} a1 a 13 {{a}_{13}} a13,则必须满足下式 a 1 + 3 a 2 + a 3 + 3 a 4 + a 5 + 3 a 6 + a 7 + 3 a 8 + a 9 + 3 a 10 + a 11 + 3 a 12 + a 13 ≡ 0 (   m o d   10 ) {{a}_{1}}+3{{a}_{2}}+{{a}_{3}}+3{{a}_{4}}+{{a}_{5}}+3{{a}_{6}}+{{a}_{7}}+3{{a}_{8}}+{{a}_{9}}+3{{a}_{10}}+{{a}_{11}}+3{{a}_{12}}+{{a}_{13}}\equiv 0\left( \bmod 10 \right) a1+3a2+a3+3a4+a5+3a6+a7+3a8+a9+3a10+a11+3a12+a130(mod10) ∑ i = 1 7 a 2 i − 1 + 3 ∑ j = 1 6 a 2 j ≡ 0 (   m o d   10 ) \sum\limits_{i=1}^{7}{{{a}_{2i-1}}}+3\sum\limits_{j=1}^{6}{{{a}_{2j}}}\equiv 0\left( \bmod 10 \right) i=17a2i1+3j=16a2j0(mod10) 若一本书的13位ISBN码不满上述式子,则一定为非正版。

    例子

    学校购买的《初等数论(第四版)》(闵嗣鹤 严士健 编)的ISBN码为978-7-04-053446-7。 ( 9 + 8 + 0 + 0 + 3 + 4 + 7 ) + 3 × ( 7 + 7 + 4 + 5 + 4 + 6 ) = 130 ≡ 0 (   m o d   10 ) \left( 9+8+0+0+3+4+7 \right)+3\times \left( 7+7+4+5+4+6 \right)=130\equiv 0\left( \bmod 10 \right) (9+8+0+0+3+4+7)+3×(7+7+4+5+4+6)=1300(mod10)

    某本书的ISBN码为9780061353289。   ( 9 + 8 + 0 + 1 + 5 + 2 + 9 ) + 3 × ( 7 + 0 + 6 + 3 + 3 + 8 ) ≡ ( − 1 − 2 + 0 + 1 + 5 + 2 − 1 ) + 3 × ( − 3 + 0 − 4 + 3 + 3 − 2 ) (   m o d   10 ) = 4 + 3 × ( − 3 ) = − 5 ≡ 5 (   m o d   10 ) \begin{aligned} & \text{ }\left( 9+8+0+1+5+2+9 \right)+3\times \left( 7+0+6+3+3+8 \right) \\ & \equiv \left( \cancel{-1}\cancel{-2}+0\cancel{+1}+5\cancel{+2}-1 \right)+3\times \left( \cancel{-3}+0-4\cancel{+3}+3-2 \right)\left( \bmod 10 \right)\\ & =4+3\times \left( -3 \right) \\ & =-5 \\ & \equiv 5\left( \bmod 10 \right) \\ \end{aligned}  (9+8+0+1+5+2+9)+3×(7+0+6+3+3+8)(1 2 +0+1 +5+2 1)+3×(3 +04+3 +32)(mod10)=4+3×(3)=55(mod10) 因此该书一定为盗版书。

    某正版书的ISBN码前12位为978079225314,求其最后一位(校验位)。 设最后一位为 x ∈ Z x\in \mathbb{Z} xZ 0 ≤ x ≤ 9 0\le x\le 9 0x9。列得   ( 9 + 8 + 7 + 2 + 5 + 1 + x ) + 3 × ( 7 + 0 + 9 + 2 + 3 + 4 ) ≡ ( − 1 − 2 − 3 + 2 + 5 + 1 + x ) + 3 × ( − 3 + 0 − 1 + 2 + 3 + 4 ) (   m o d   10 ) = ( x + 2 ) + 3 × 5 = x + 17 ≡ 0 (   m o d   10 ) ⇒ x = 3 \begin{aligned} & \text{ }\left( 9+8+7+2+5+1+x \right)+3\times \left( 7+0+9+2+3+4 \right) \\ & \equiv \left( \cancel{-1}\cancel{-2}-3\cancel{+2}+5+\cancel{1}+x \right)+3\times \left( \cancel{-3}+0-1+2\cancel{+3}+4 \right)\left( \bmod 10 \right) \\ & =\left( x+2 \right)+3\times 5 \\ & =x+17 \\ & \equiv 0\left( \bmod 10 \right) \\ & \Rightarrow x=3 \\ \end{aligned}  (9+8+7+2+5+1+x)+3×(7+0+9+2+3+4)(1 2 3+2 +5+1 +x)+3×(3 +01+2+3 +4)(mod10)=(x+2)+3×5=x+170(mod10)x=3 因此最后一位是3。

    同余应用: 弃九法 检验两数相乘结果正确性

    内容   假设由普通乘法的运算方法求出整数 a , b a,b a,b的乘积是 P P P,并令 a = a n 10 n + a n − 1 10 n − 1 + ⋯ + a 0 ,   0 ≤ a i < 10 b = b m 10 m + b m − 1 10 m − 1 + ⋯ + b 0 ,   0 ≤ b j < 10 P = c k 10 k + c k − 1 10 k − 1 + ⋯ + c 0 ,   0 ≤ c l < 10 \begin{aligned} & a={{a}_{n}}{{10}^{n}}+{{a}_{n-1}}{{10}^{n-1}}+\cdots +{{a}_{0}},\text{ }0\le {{a}_{i}}<10 \\ & b={{b}_{m}}{{10}^{m}}+{{b}_{m-1}}{{10}^{m-1}}+\cdots +{{b}_{0}},\text{ }0\le {{b}_{j}}<10 \\ & P={{c}_{k}}{{10}^{k}}+{{c}_{k-1}}{{10}^{k-1}}+\cdots +{{c}_{0}},\text{ }0\le {{c}_{l}}<10 \\ \end{aligned} a=an10n+an110n1++a0, 0ai<10b=bm10m+bm110m1++b0, 0bj<10P=ck10k+ck110k1++c0, 0cl<10 P = a b P=ab P=ab的必要条件是 ( ∑ i = 0 n a i ) ( ∑ j = 0 m b j ) ≡ ( ∑ l = 0 k c l ) (   m o d   9 ) \left( \sum\limits_{i=0}^{n}{{{a}_{i}}} \right)\left( \sum\limits_{j=0}^{m}{{{b}_{j}}} \right)\equiv \left( \sum\limits_{l=0}^{k}{{{c}_{l}}} \right)\left( \bmod 9 \right) (i=0nai)(j=0mbj)(l=0kcl)(mod9)

    例子   考虑 a = 28997 ,   b = 39495 a=28997,\text{ }b=39495 a=28997, b=39495 P 1 = 1   145   236   415 P 2 = 1   145   236   515 P 3 = 1   145   235   615 \begin{aligned} & {{P}_{1}}=1\text{ }145\text{ }236\text{ }415 \\ & {{P}_{2}}=1\text{ }145\text{ }236\text{ }515 \\ & {{P}_{3}}=1\text{ }145\text{ }235\text{ }615 \\ \end{aligned} P1=1 145 236 415P2=1 145 236 515P3=1 145 235 615 其中 P 2 {{P}_{2}} P2 a × b a\times b a×b的正确结果。下面逐个利用弃九法进行分析。 a ≡ 2 + 8 + 9 + 9 + 7 (   m o d   9 ) ≡ 1 + 7 (   m o d   9 ) ≡ 8 (   m o d   9 ) b ≡ 3 + 9 + 4 + 9 + 5 (   m o d   9 ) ≡ 12 (   m o d   9 ) ≡ 3 (   m o d   9 ) \begin{matrix} \begin{aligned} & a\equiv 2+8+\cancel{9}+\cancel{9}+7\left( \bmod 9 \right) \\ & \equiv 1+7\left( \bmod 9 \right) \\ & \equiv 8\left( \bmod 9 \right) \\ \end{aligned} & \begin{aligned} & b\equiv 3+\cancel{9}+4+\cancel{9}+5\left( \bmod 9 \right) \\ & \equiv 12\left( \bmod 9 \right) \\ & \equiv 3\left( \bmod 9 \right) \\ \end{aligned} \\ \end{matrix} a2+8+9 +9 +7(mod9)1+7(mod9)8(mod9)b3+9 +4+9 +5(mod9)12(mod9)3(mod9) 8 × 3 = 24 ≡ 6 (   m o d   9 ) 8\times 3=24\equiv 6\left( \bmod 9 \right) 8×3=246(mod9)

    P 1 P_1 P1, P 1 ≡ 1 + 1 + 4 + 5 + 2 + 3 + 6 + 4 + 1 + 5 (   m o d   9 ) ≡ 5 (   m o d   9 ) \begin{aligned} & {{P}_{1}}\equiv 1+1+\cancel{4+5}+2+\cancel{3+6}+\cancel{4}+1+\cancel{5}\left( \bmod 9 \right) \\ & \equiv 5\left( \bmod 9 \right) \\ \end{aligned} P11+1+4+5 +2+3+6 +4 +1+5 (mod9)5(mod9) 因此错误答案 P 1 P_1 P1不通过弃九法的检验。

    P 2 P_2 P2. P 2 ≡ 1 + 1 + 4 + 5 + 2 + 3 + 6 + 5 + 1 + 5 (   m o d   9 ) ≡ 6 (   m o d   9 ) \begin{aligned} & {{P}_{2}}\equiv \cancel{1+1}+\cancel{4+5}+\cancel{2}+\cancel{3+6}+\cancel{5}+1+5\left( \bmod 9 \right) \\ & \equiv 6\left( \bmod 9 \right) \\ \end{aligned} P21+1 +4+5 +2 +3+6 +5 +1+5(mod9)6(mod9) 因此正确答案 P 2 P_2 P2通过弃九法的检验。

    P 3 P_3 P3, P 3 ≡ 1 + 1 + 4 + 5 + 2 + 3 + 5 + 6 + 1 + 5 (   m o d   9 ) ≡ 6 (   m o d   9 ) \begin{aligned} & {{P}_{3}}\equiv \cancel{1+1}+\cancel{4+5}+\cancel{2}+\cancel{3}+\cancel{5}+\cancel{6}+1+5\left( \bmod 9 \right) \\ & \equiv 6\left( \bmod 9 \right) \\ \end{aligned} P31+1 +4+5 +2 +3 +5 +6 +1+5(mod9)6(mod9) 因此错误答案 P 3 P_3 P3通过了弃九法的检验。

    同余应用: 判断 某整数是否是某大数的因子

    例题   证明 641 ∣ 2 32 + 1 \left. 641 \right|{{2}^{32}}+1 641232+1。 证明: 2 16 = 65536   ⇒   2 16 ≡ 65536 (   m o d   641 ) { 65536 = 641 × 102 + 154 154 < 641   ⇒   154 = 641 × 0 + 154   ⇒  65536 ≡ 154 (   m o d   641 ) \begin{aligned} & {{2}^{16}}=65536\text{ }\Rightarrow \text{ }{{2}^{16}}\equiv 65536\left( \bmod 641 \right) \\ & \left\{ \begin{aligned} & 65536=641\times 102+154 \\ & 154<641\text{ }\Rightarrow \text{ }154=641\times 0+154 \\ \end{aligned} \right.\text{ }\Rightarrow \text{ 65536}\equiv \text{154}\left( \bmod 641 \right) \\ \end{aligned} 216=65536  21665536(mod641){65536=641×102+154154<641  154=641×0+154  65536154(mod641) 因此有 2 16 ≡ 154 (   m o d   641 ) {{2}^{16}}\equiv 154\left( \bmod 641 \right) 216154(mod641) 2 32 = ( 2 16 ) 2 ≡ 154 2 = 23716 (   m o d   641 ) { 23716 = 641 × 36 + 640 640 < 641   ⇒   640 = 641 × 0 + 640 − 1 = 641 × ( − 1 ) + 640   ⇒   23716 ≡ 640 ≡ − 1 (   m o d   641 ) \begin{aligned} & {{2}^{32}}={{\left( {{2}^{16}} \right)}^{2}}\equiv {{154}^{2}}=23716\left( \bmod 641 \right) \\ & \left\{ \begin{aligned} & 23716=641\times 36+640 \\ & 640<641\text{ }\Rightarrow \text{ }640=641\times 0+640 \\ & -1=641\times \left( -1 \right)+640 \\ \end{aligned} \right.\text{ }\Rightarrow \text{ }23716\equiv 640\equiv -1\left( \bmod 641 \right) \\ \end{aligned} 232=(216)21542=23716(mod641)23716=641×36+640640<641  640=641×0+6401=641×(1)+640  237166401(mod641) 因此有 2 32 ≡ − 1 (   m o d   641 )   ⇒   2 32 + 1 ≡ 0 (   m o d   641 )   ⇒   641 ∣ 2 32 + 1 {{2}^{32}}\equiv -1\left( \bmod 641 \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }{{2}^{32}}+1\equiv 0\left( \bmod 641 \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }\left. 641 \right|{{2}^{32}}+1 2321(mod641)  232+10(mod641)  641232+1。 注:

    该题的第一个思想是将整除转化为同余,体现在 641 ∣ 2 32 +1  ⇔   2 32 + 1 ≡ 0 (   m o d   641 )   ⇔   2 32 ≡ − 1 (   m o d   641 ) \left. 641 \right|{{2}^{32}}\text{+1 }\Leftrightarrow \text{ }{{\text{2}}^{32}}+1\equiv 0\left( \bmod 641 \right)\text{ }\Leftrightarrow \text{ }{{\text{2}}^{32}}\equiv -1\left( \bmod 641 \right) 641232+1  232+10(mod641)  2321(mod641)在①的基础上,该题的第二个思想是不断将大数同绝对值小于除数(641)的整数建立起同余关系,使得计算在笔算层面一直保持在可控量级上;由于 10 5 = 641 × 156 + 2 2 {{10}^{5}}=641\times 156+{{2}^{2}} 105=641×156+22,因此有 10 5 ≡ 2 2 (   m o d   641 )   ⇒   ( 10 5 ) 16 + 1 ≡ ( 2 2 ) 16 + 1 (   m o d   641 ) {{10}^{5}}\equiv {{2}^{2}}\left( \bmod 641 \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }{{\left( {{10}^{5}} \right)}^{16}}+1\equiv {{\left( {{2}^{2}} \right)}^{16}}+1\left( \bmod 641 \right) 10522(mod641)  (105)16+1(22)16+1(mod641) 10 80 + 1 ≡ 2 32 + 1 (   m o d   641 ) {{10}^{80}}+1\equiv {{2}^{32}}+1\left( \bmod 641 \right) 1080+1232+1(mod641) 所以也有 641 ∣ 10 80 + 1 \left. 641 \right|{{10}^{80}}+1 6411080+1

    定理: 设 a a a是任一奇数,则有 a 2 n ≡ 1 (   m o d   2 n + 2 ) ( n ≥ 1 ) {{a}^{{{2}^{n}}}}\equiv 1\left( \bmod {{2}^{n+2}} \right)\left( n\ge 1 \right) a2n1(mod2n+2)(n1)

    证明   令 G = { 2 m + 1 ∣ m ∈ Z } G=\left\{ \left. 2m+1 \right|m\in \mathbb{Z} \right\} G={2m+1mZ}为全体奇数集合。

    先证明 n = 1 n=1 n=1时, ∀ a ∈ G \forall a\in G aG,均有 a 2 1 ≡ 1 (   m o d   2 1 + 2 ) {{a}^{{{2}^{1}}}}\equiv 1\left( \bmod {{2}^{1+2}} \right) a211(mod21+2) a 2 ≡ 1 (   m o d   8 ) {{a}^{2}}\equiv 1\left( \bmod 8 \right) a21(mod8) a = 2 m + 1   ⇒   a 2 = 4 m 2 + 4 m + 1 = 4 ( m 2 + m ) + 1 a=2m+1\text{ }\Rightarrow \text{ }{{a}^{2}}=4{{m}^{2}}+4m+1=4\left( {{m}^{2}}+m \right)+1 a=2m+1  a2=4m2+4m+1=4(m2+m)+1 m m m是奇数时, m 2 , m {{m}^{2}},m m2,m均为奇数, m 2 + m {{m}^{2}}+m m2+m为偶数,因此 ∃ q 1 ∈ Z \exists {{q}_{1}}\in \mathbb{Z} q1Z,使得 m 2 + m = 2 q 1 {{m}^{2}}+m=2{{q}_{1}} m2+m=2q1,也就有 a 2 = 8 q 1 + 1 ≡ 1 (   m o d   8 ) {{a}^{2}}=8{{q}_{1}}+1\equiv 1\left( \bmod 8 \right) a2=8q1+11(mod8) m m m是偶数时, m 2 , m {{m}^{2}},m m2,m均为偶数, m 2 + m {{m}^{2}}+m m2+m为偶数,因此 ∃ q 2 ∈ Z \exists {{q}_{2}}\in {{\mathbb{Z}}} q2Z,使得 m 2 + m = 2 q 2 {{m}^{2}}+m=2{{q}_{2}} m2+m=2q2,也就有 a 2 = 8 q 2 + 1 ≡ 1 (   m o d   8 ) {{a}^{2}}=8{{q}_{2}}+1\equiv 1\left( \bmod 8 \right) a2=8q2+11(mod8) ∀ a ∈ G \forall a\in G aG,假设 n = k n=k n=k时有 a 2 k ≡ 1 (   m o d   2 k + 2 ) {{a}^{{{2}^{k}}}}\equiv 1\left( \bmod {{2}^{k+2}} \right) a2k1(mod2k+2),则有 a 2 k − 1 ≡ 0 (   m o d   2 k + 2 )   ⇒   2 k + 2 ∣ a 2 k − 1 {{a}^{{{2}^{k}}}}-1\equiv 0\left( \bmod {{2}^{k+2}} \right)\text{ }\Rightarrow \text{ }\left. {{2}^{k+2}} \right|{{a}^{{{2}^{k}}}}-1 a2k10(mod2k+2)  2k+2a2k1 因此 ∃ t ∈ Z ,   s . t .   a 2 k − 1 = 2 k + 2 t \exists t\in \mathbb{Z},\text{ }s.t.\text{ }{{a}^{{{2}^{k}}}}-1={{2}^{k+2}}t tZ, s.t. a2k1=2k+2t,即 a 2 k = 1 + 2 k + 2 t {{a}^{{{2}^{k}}}}=1+{{2}^{k+2}}t a2k=1+2k+2t,于是有 a 2 k + 1 = ( a 2 k ) 2 = ( 1 + 2 k + 2 t ) 2 = 2 k + 3 ( 2 k + 1 t 2 + t ) + 1 ,   2 k + 1 t 2 + t ∈ Z ⇒ a 2 k + 1 ≡ 1 (   m o d   2 k + 3 ) \begin{matrix} {{a}^{{{2}^{k+1}}}}={{\left( {{a}^{{{2}^{k}}}} \right)}^{2}}={{\left( 1+{{2}^{k+2}}t \right)}^{2}}={{2}^{k+3}}\left( {{2}^{k+1}}{{t}^{2}}+t \right)+1,\text{ }{{2}^{k+1}}{{t}^{2}}+t\in \mathbb{Z} \\ \Rightarrow {{a}^{{{2}^{k+1}}}}\equiv 1\left( \bmod {{2}^{k+3}} \right) \\ \end{matrix} a2k+1=(a2k)2=(1+2k+2t)2=2k+3(2k+1t2+t)+1, 2k+1t2+tZa2k+11(mod2k+3) 由数学第一归纳法最终得到, ∀ a ∈ G \forall a\in G aG ∀ n ∈ Z ≥ 1 \forall n\in {{\mathbb{Z}}_{\ge 1}} nZ1,有 a 2 n ≡ 1 (   m o d   2 n + 2 ) {{a}^{{{2}^{n}}}}\equiv 1\left( \bmod {{2}^{n+2}} \right) a2n1(mod2n+2)
    Processed: 0.016, SQL: 8